Het werken als freelancer is de afgelopen jaren volop in ontwikkeling, mede door veranderende wetgeving zoals de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) en de nieuwere variant, de Vaste Inhuur Arbeidsrelaties (VBAR). Voor zowel opdrachtgevers als freelancers is het essentieel om op de hoogte te blijven van deze regelgeving om onnodige risico’s te vermijden en duurzame samenwerking te garanderen. In deze blog leggen we uit wat de Wet DBA voor zzp’ers inhoudt en welke impact deze heeft op het werken als freelancer.

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA is in 2016 ingevoerd als vervanging van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Het doel van deze wet is het tegengaan van schijnzelfstandigheid. In de praktijk betekent dit dat de Belastingdienst controleert of de samenwerking tussen een opdrachtgever en een zzp’er daadwerkelijk een zelfstandige arbeidsrelatie betreft, of dat er sprake is van een verkapt dienstverband. Hiermee wil de overheid voorkomen dat freelancers dezelfde taken uitvoeren als werknemers, zonder dat zij dezelfde rechten en plichten hebben.

Onder de Wet DBA ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de freelancer, maar ook bij de opdrachtgever. Beiden moeten duidelijk vastleggen dat er geen sprake is van een gezagsverhouding of een verplichting tot persoonlijke arbeid. Dit moet worden vastgelegd in een overeenkomst, ook wel een modelovereenkomst genoemd. Hiermee toont een zelfstandige aan zelfstandig te werken en niet onder dezelfde voorwaarden werkt als een werknemer.

Wat betekent de wet DBA voor zzp’ers?

Voor zzp’ers is het van groot belang om duidelijk te maken dat ze als zelfstandige werken. Opdrachten moeten goed gedocumenteerd zijn, en er moet voorkomen worden dat er sprake is van een gezagsverhouding met de opdrachtgever. Ook moeten zzp’ers voldoen aan de ondernemerscriteria van de Belastingdienst.

Nadelen van de wet DBA voor freelancers

In de praktijk bleek na invoering dat de wet voor veel onzekerheid zorgde bij zowel opdrachtgevers als freelancers. De regels waren niet altijd duidelijk en werden door verschillende partijen op uiteenlopende manieren geïnterpreteerd.

Als gevolg hiervan hebben veel opdrachtgevers besloten minder freelancers in te huren om mogelijke boetes te vermijden. Dit heeft geleid tot een afname van werk voor freelancers en zorgde voor onzekerheid in de markt.

Om deze onzekerheden te verminderen, heeft de overheid in 2018 besloten om de handhaving van de Wet DBA grotendeels op te schorten. Dit betekent echter niet dat de wet niet meer van kracht is; opdrachtgevers moeten nog steeds kunnen aantonen dat de samenwerking met een freelancer volgens de regels verloopt. De opschorting geldt voornamelijk voor opdrachtgevers die “te goeder trouw” handelen, maar niet voor partijen die bewust schijnzelfstandigheid bevorderen.

Lees verder: Alles over schijnzelfstandigheid bij zzp’ers.

De wet DBA in 2025

Vanaf 1 januari 2025 gaat het kabinet strenger optreden tegen schijnzelfstandigheid door het handhavingsmoratorium af te schaffen. Dit betekent dat de Belastingdienst intensiever gaat controleren op verkapte dienstverbanden.

Daarnaast is er een wetsvoorstel in de maak, genaamd ‘Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR)’. Dit wetsvoorstel is bedoeld om zzp’ers beter te beschermen en werkgevers aan te moedigen om eerlijke arbeidscontracten aan te bieden.

De impact van de wet DBA op zzp’ers

Met de afschaffing van het handhavingsmoratorium zal de Belastingdienst intensiever controleren op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat zzp’ers beter voorbereid moeten zijn, meer verantwoordelijkheid dragen en kritisch moeten kijken naar hun arbeidsrelaties.

Het is van belang dat zzp’ers zich goed blijven informeren over de wetgeving en hun contracten zorgvuldig beheren om problemen te voorkomen.

Door op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen in de wetgeving. Zo zorg je ervoor dat jouw arbeidsrelaties voldoen aan de geldende regels, voorkom je verrassingen en bouw je aan duurzame samenwerkingen.

Wil je zeker weten of je als zzp’er alles op orde hebt? Wij helpen je graag bij het uitsluiten van alle risico’s en het controleren van de nodige documenten. Zo hoef jij je nergens zorgen over te maken. Neem vrijblijvend contact met ons op voor advies rondom de wet DBA.

Download ons whitepaper wet DBA, met daarin onder andere een checklist en een projectomschrijving.

Meer relevante artikelen

Wat betekent de wet DBA voor zzp’ers
Als IT freelancer een opdracht vinden
Freelancer maakt overstap naar medium-lance